2022 was dramatisch voor de verkeersveiligheid in België. Er kwamen 521 mensen om in een verkeersongeval, 8 procent meer dan in 2021. Een op de drie verkeersdoden waren zwakke weggebruikers. 95 fietsers kwamen om het leven. Ook vier bestuurders van een elektrische step lieten het leven. Het ongevallencijfer met e-steps steeg met meer dan 60 procent. In Vlaanderen daalde het aantal verkeersdoden terwijl Brussel en Wallonië meer verkeersdoden moesten noteren. Maar het aantal letselongevallen nam wel in alle gewesten toe. De oorzaken zijn velerlei. Zoals een aantrekkende economie na twee jaar pandemie. Gedurende de coronaperiode sprongen ook meer mensen op de fiets en gebruiken ze die nu meer voor woon-werkverkeer. Daarnaast is de verkoop an elektrische fietsen en vooral de snelle speed pedelec’s exponentieel toegenomen.

Moedwillige non-communicatie?

Veel automobilisten rijden nog altijd te snel, te agressief, en lappen tal van verkeersbeperkingen aan hun laars. Voor iedere verkeersinbreuk riskeren autobestuurders wel een forse boete en tijdelijke intrekking van hun rijbewijs. Maar fietsers kunnen zich de gekste en gevaarlijkste overtredingen permitteren zonder op de bon te worden geslingerd. Nog maar sinds kort wordt een fietser in verkeersvrije centra al eens beboet voor een overtreding. Mochten de automobilisten zich gedragen als veel fietsers, het aantal ongevallen zou niet meer te tellen zijn Cijfers over verkeersinbreuken van zwakke weggebruikers worden in ons land niet gecommuniceerd, alleen he t aantal verkeersslachtoffers. Moedwillig? Omdat het in de eco-transitie niet past om niet-gemotoriseerd verkeer met de vinger te wijzen? Een Duitse studie geeft wel cijfers: in het centrum van München reden gedurende 12 uur maar even 133 fietsers door het rode licht, 6,4 procent van het totaal aantal fietsers. Stel je voor dat automobilisten dat deden. De impact van een fiets bij een ongeval is minder groot dan van een auto, is dan de klassieke reactie. En meteen gaan er stemmen op om nog maar eens de maximumsnelheid te verlagen in de bebouwde kom. Alsof dat de oplossing is. Straks rijden de elektrische fietsen sneller dan de auto’s.

Geen levende ziel

Alleen meer repressief optreden tegen alle verkeersovertreders en dus ook fietsers kan het aantal ongevallen doen dalen. Rijden zonder verlichting, met oortjes in, tokkelen op de smartphone, het fietspad niet gebruiken: het is dagelijkse kost. De overheid gaat evenmin vrijuit. Zij heeft het mogelijk gemaakt dat heel wat fietsers zich nu gedragen alsof het verkeersreglement voor hen niet geldt. Zolang de burger maar uit de auto blijft, lijkt het wel. In dicht geparkeerde eenrichtingsstraten fietsen tegen de verkeersstroom in, is zowat de meest onverstandige maatregel ooit. Oké, de fietsinfrastructuur kan beter, maar de middelen moeten efficiënter worden besteed. Over de E19 in Melsbroek en de E40 in Wetteren liggen twee bruggen voor voetgangers en fietsers. In de vele jaren dat ik er voorbijkwam zag ik nooit een levende ziel op die viaducten. En zo zijn er nog veel voorbeelden. De stad Gent en de provincie Oost-Vlaanderen slaan een voetgangers- en fietsersbrug over de Watersportbaan waardoor de fietsroute iets korter wordt. Niemand die zich afvraagt of het geld daarvoor elders niet nuttiger kan worden gebruikt. Alweer een duur project dat lokale politici in de kijker zet, in de aanloop naar de verkiezingen?

Autonome auto? Zinloos project

“Vlaanderen moet wereldtop worden in de zelfrijdende auto.” Hoor ik het in Keulen donderen? Deze uitspraak komt van Vlaams parlementslid Marino Keulen (Open Vld), gesteund door Vlaams minister van Mobiliteit Lydia Peeters (Open Vld) die meteen een taskforce wil oprichten om projecten rond autonoom rijden mogelijk te maken. Hoe wereldvreemd zijn onze politici? Kunnen deze initiatiefnemers ook maar één argument geven om dergelijk voorstel hard te maken? Het kan toch niet zijn omdat belangrijke industriële groepen minder aandacht hebben voor de complexiteit van de zelfrijdende wagen –de elektrische transitie neemt nu veel research en budget in beslag– dat Vlaanderen nu denkt die immense opdracht te kunnen overnemen? Zoveel vraagtekens zeggen genoeg over de megalomane denkwijze van hoogmoedige parlementaire excellenties. Hoeft het nog bevestigd dat de staat van ons wegennet en verkeerssignalisatie lamentabel is? En dan laten we de verkeersafwikkeling tijdens wegeniswerken nog buiten beschouwing. Je auto veilig door de vele werven loodsen, is een huzarenstukje. Daar is geen enkele computergestuurde auto toe in staat. En dan komen enkele politici aandraven met een project voor het onderzoek naar de mogelijkheden van de zelfrijdende auto. Een zekerheid is er alvast: zodra een autonome auto ongevalvrij in Vlaanderen kan circuleren, dan is dat overal in de westerse wereld mogelijk. Natuurlijk is dit een zinloze investering...

Wegenwerken te veel gelijktijdig

Geduld, veel geduld, dat zullen de automobilisten de komende maanden moeten hebben. De Vlaamse overheid plant dit jaar maar even 46 grote werven langs de snelwegen. Wegwerkzaamheden die vele jaren zullen duren met enorme verkeershinder tot gevolg. Daar ontsnappen zelfs onze belangrijkste verkeersaders niet aan. De renovatie van het viaduct van Vilvoorde zal maar even acht jaar in beslag nemen. De veiligheid gaat voor maar de planning van zo veel ingrijpende werkzaamheden doet wel wenkbrauwen fronsen. Nagenoeg gelijktijdig worden ook herstellingen uitgevoerd aan de Kennedytunnel in Antwerpen en op de Brusselse ring wordt de Leonardtunnel in Tervuren gerenoveerd. Waarom nu plots zo’n inhaaloperatie? In dezelfde maanden op de Brusselse en Antwerpse ring werkzaamheden uitvoeren is een verkeersinfarct veroorzaken. Sommige werven slepen ook eindeloos lang aan. Zo duurt de heraanleg van de Woluwelaan in Machelen –onder het viaduct van Vilvoorde– al jaren en is de heropening van dit belangrijke tracé niet voor meteen. Misschien zou het wijzer zijn om de werven en de te verwachten verkeershinder beter op elkaar af te stemmen

Jan Muylaert heeft bij grote Vlaamse kranten over alles geschreven, maar de rode draad in zijn carrière is die passie voor de auto en alles wat met mobiliteit te maken heeft. Een maand lang noteert hij voor Auto Trends wat hem frappeert. Met scherpe pen en ervaren blik.